Akcja sterylizacja- czyli za i przeciw sterylizacji psów

Temat, który wśród właścicieli zwierząt wzbudza duże emocje. Powstaje pytanie, czy warto kastrować psa? Czy sterylizacja suczki jest konieczna? Jakie są za i przeciw? Adoptując zwierze z większości schronisk i fundacji nie będziemy mieli tego dylematu, ponieważ zwierzęta wydawane są do adopcji już po zabiegu, lub jesteśmy zobowiązani w umowie adopcyjnej do wykonania takiego zabiegu, jeśli zwierzę jest jeszcze zbyt młode w momencie adopcji. Jakie jednak są za i przeciw, które powinno się rozważyć i wziąć pod uwagę, jeśli mamy do podjęcia decyzję o sterylizacji psa?

Minusy zdrowotne:

- suczki mogą mieć problemy z trzymaniem moczu. 

Taka sytuacja jest na pewno bardzo kłopotliwa zwłaszcza u suczek mieszkających w domu, jednak można ją w pewnym zakresie kontrolować lekami i taki skutek uboczny występuje u ok. 2% suczek.

- mogą wystąpić komplikacje po operacji

Rzeczywiście, jak przy każdej operacji mogą wystąpić komplikacje, zresztą sama narkoza zawsze łączy się z ryzykiem.  Sam zabieg niebezpieczniejszy, bo bardziej ingerujący, jest u suczek. Może więc wystąpić zapalenie kikuta macicy, krwotok pooperacyjnego itp. Jednak sumarycznie ryzyko zgonu z powodu zabiegu kastracji/sterylizacji jest niskie - koło 0,1%. 

- sterylizacja/kastracja zwiększa ryzyko otyłości u zwierząt

To prawda, ale pamiętajmy, że jest to zwiększenie ryzyka, a nie po prostu zwiększenie wagi. Oznacza to, że po sterylizacji psy mogą mieć większą tendencję do tycia. Zadaniem właściciela wówczas jest kontrola ilości i kaloryczności posiłków spożywanych przez psa oraz zapewnienie mu odpowiedniej dawki ruchu. 

- u samców kastracja zwiększa ryzyko raka prostaty i innych chorób

To prawda. Ryzyko raka prostaty wzrasta nawet 4-krotnie u wykastrowanych samców. Podobnie ma się sprawa z innymi chorobami, np.  niedoczynności tarczycy (zwiększa ryzyko nawet trzykrotnie), dwukrotnie zwiększa ryzyko nowotworów dróg moczowych, zwiększa  zagrożenie  niepożądanymi reakcjami poszczepiennymi. 

Plusy zdrowotne:

- zmniejsza się ryzyko nowotworów sutka u suk

Zmniejsza, szczególnie jeśli zabieg wykonany jest przed 2,5 rokiem życia. Istnieją szkoły, które mówią, że suczkę można sterylizować w wieku kilku miesięcy- ale o tym później. Rak sutka jest jednym z najczęściej występujących złośliwych nowotworów u suk i często kończy się przerzutami do płuc. 

- wyklucza zagrożenie ropomaciczem u suk

Ropomacicze dotyczy prawie co 4 niewysterylizowanej suki. Odpowiedzią na to schorzenie na ogół tez jest wycięcie macicy, tylko, że wtedy jest to już trudniejszy i "brudniejszy" zabieg. a brak diagnozy w odpowiednim czasie skończyć się może śmiercią zwierzaka.

 - zmniejsza ryzyko przetok okołoodbytniczych u samców i suk

- wyklucza raka jąder u psów

Ze względów dość oczywistych- skoro jąder brak, to niemożliwy jest ich nowotwór... 

- zmniejszenie ryzyka nienowotworowych schorzeń prostaty 

To prawda, ale należy pamiętać, że choć zmniejszone jest ryzyko przerostu prostaty, to ryzyko schorzeń nowotworowych prostaty w tym wysoce złośliwego adenocarcinoma prostaty jest większe u psów wysterylizowanych

- eliminuje zjawisko ciąży urojonej

- KONTROLA POPULACJI I OGRANICZANIA NIECHCIANYCH URODZEŃ SZCZENIĄT

To jedna z najważniejszych zalet kastracji/sterylizacji. Jeśli zależy nam na tym, aby nie przyczyniać się do zwiększenia ilości bezdomnych psów powinniśmy rozważyć sterylizację swoich zwierząt. Zawsze może się zdążyć, że mimo najlepszej opieki nasz pies pobiegnie gdzieś podczas spaceru i w tym czasie zapłodni jakąś suczkę. Tak samo jak może zdarzyć się, że nasza suczka w cieczcie pobiegnie gdzieś i wróci już zapłodniona z 8 szczeniakami w brzuchu. Natomiast stosowanie środków hormonalnych również niesie za sobą  wiele negatywnych konsekwencji zdrowotnych, dlatego nie do końca stanowi alternatywę dla sterylizacji. Jednak te względy moralne i społeczne nie powinny do końca przesłaniać nam medycznego i zdrowotnego aspektu sterylizacji.

Generalnie występuje duża różnica pomiędzy kastracją psa, a sterylizacją suki. O ile w przypadku suki korzyści zdrowotne wynikające ze sterylizacji zdają się przewyższać negatywne skutki tego zabiegu, o tyle u samców sytuacja ma się raczej odwrotnie. Potencjalnych korzyści jest mało, a za to skutki uboczne są groźne. 

Kilku tematów z premedytacją nie poruszyliśmy w wadach i zaletach zdrowotnych powyżej. Stało się tak dlatego, że pozostałe aspekty owiane są często legendą i mitologią, więc nie do końca kwalifikują się do zdrowotnych konsekwencji zabiegu.

Jedną z takich legend są różne wariacje na temat rzekomego smutku psa po zabiegu. Obserwujemy właścicieli psów (szczególnie Panów), którzy mają ogromną awersję do kastracji psa. Nie wiemy, czy wynika to z bezpośredniego utożsamiania się ze swoim pupilem, czy raczej z uczłowieczania psów w ogóle. Drugim aspektem jest pozbawianie suczki możliwości bycia matką. Należy pamiętać, że choć kochamy nasze zwierzęta, nie możemy ich aż tak uczłowieczać. Suczka nie ma świadomości, że mogłaby być matką, psy nie maja również przyjemności ze zbliżeń fizycznych, więc te argumenty nie za bardzo maja rację bytu. Również posiadanie "choć jednego miotu" przez suczkę nie niweluje ryzyka ropomacicza, czy raka sutków i gruczołów mlecznych.

Kolejnym drażliwym tematem są zmiany zachowania u psów. I to w dwóch wydaniach. 

- Pierwsze mówi, że psy i suczki po sterylizacji stają się ospałe i leniwe. Nie jest to do końca zgodne z prawdą. Z naszych obserwacji wynika, że psy po zabiegu mają takie same możliwości i potencjał energetyczny do pracy w zaprzęgu, jak ich niewysterylizowani koledzy. Zmniejszenie energii psa może być wynikiem jego zbytniego utycia, jednak to nie jest bezpośrednią konsekwencją sterylizacji, tylko przekarmiania psa.

- Drugie to podejście zupełnie przeciwne. Mówi ono o tym, że pies po zabiegu "złagodnieje", że nie będzie agresywny wobec innych psów, że będzie mniej niszczył w domu itp. Oczywiście, że część zachowań hierarchicznych, zwłaszcza u młodych psów może się zmniejszyć, jednak warto pamiętać o tym, że psy, które już rozwinęły agresywne zachowania wcale niekoniecznie przestaną je manifestować po kastracji. Ważna jest praca z psem i zachowanie prawidłowych relacji w naszym zwierzęco- ludzkim stadzie. Sama kastracja nie rozwiąże problemów wychowawczych. Pokutuje czasem przekonanie, że niemożliwe jest dobre zachowanie u niekastrowanego psa. Niekastrowane psy, które są prawidłowo socjalizowane i wychowane nie muszą prezentować żadnych problemów z zachowaniem.Dokładnie tak samo ma się sytuacja z niszczeniem w domu. Pies, który ma za mało ruchu a duży potencjał niszczy, bo musi gdzieś wyładować energię. Ten problem więc rozwiąże się po zapewnieniu zwierzakowi dostatecznej ilości ruchu, a niekoniecznie poprzez sterylizację. 

Ostatni aspekt, który chcielibyśmy poruszyć to wiek, w jakim psa powinno się kastrować/wysterylizować. Na pewno warto przemyśleć ryzyko u bardzo wiekowych psów- tutaj samo ryzyko związane z operacją jest już bardzo duże. Mniej oczywistym jednak zagadnieniem jest to, kiedy najwcześniej można taki  zabieg wykonać. Są szkoły, które mówią, że można sterylizować suczki już jak mają 4 miesiące i samce jak mają 6 miesięcy. Nie zgadzamy się z tym twierdzeniem. Uważamy, że bardzo wczesna kastracja czy sterylizacja, przed osiągnięciem dojrzałości płciowej psa czy suki, stwarza ryzyko zagrożenia wieloma poważnymi  obciążeniami zdrowotnymi, które można zmniejszyć czekając z decyzją o zabiegu aż pies czy suka osiągnie dojrzałość płciową.

Dlaczego czekać ze sterylizacją, aż zwierzę osiągnie dojrzałość?

•  Hormony płciowe, poprzez wzajemne korelacje z wieloma hormonami wpływającymi na wzrost,  wpływają na zamykanie chrząstek nasadowych w okresie dojrzewania. Stąd kości osobników kastrowanych rosną dłużej.
• Pies czy suka, kastrowany  przed zakończeniem dojrzewania ma dłuższe kończyny, lżejszą strukturę kości, wąską klatkę piersiową, i węższą czaszkę.
• Taki zaburzony proces wzrostu prowadzi do zakłócenia proporcji ciała, w szczególności zaburzenia proporcji długości jednych kości względem innych.
• Poza tym  hormony płciowe  także wpływają na osiągnięcie prawidłowej gęstości kośćca. W efekcie - u psów kastrowanych obserwuje się zwiększoną częstość uszkodzeń więzadeł krzyżowych.
• Badania również pokazują, że psy/suki kastrowane przed 5,5 miesiącem życia mają znacznie wyższą częstość dysplazji stawów biodrowych.
• Jeśli zabieg wykonano przed osiągnięciem dojrzałości u psa, znacząco wzrasta ryzyko osteosarcoma (bardzo agresywny nowotwór kości),
• Psy i suczki zbyt wcześnie wysterylizowane mogą mieć problemy z socjalizacją i zachowaniem

Nasza konkluzja: Można  podjąć WYBÓR wykonania kastracji,  ale mając świadomość, że ingerujemy tym sposobem w biologię organizmu indukując zmiany tak fizyczne jak psychiczne.

Przeczytaj także:

- Co to są pseudohodowle?

- Czego nie może jeść pies?

- Prawdy i mity o adopcji psa

Źródła:

1. Pros and Cons of Neutering-E. Hardie,Department of Clinical Sciences, North Carolina State  University, Raleigh, NC, USA.

2. http://www.showdogsupersite.com/kenlclub/breedvet/neutr.html

3. http://news.vin.com/VINNews.aspx?articleId=27205
4. http://www.greynest.com/o-rasie-wilczarz-irlandzki/zdrowie/profilaktyka-i-przydatne-informacje/1-cienie-i-blaski-kastracji-psow
5. Canine prostate carcinoma: epidemiological evidence of an increased risk in castrated dogs E. Teske a,*, E.C. Naan a , E.M. van Dijk a , E. Van Garderen b , J.A. Schalken a,c a Department of Clinical Sciences of Companion Animals, Utrecht University, P.O. Box 80.154, 3508 TD Utrecht, The Netherlands b Department of Pathology, Utrecht University, Utrecht, The Netherlands c Department of Urology, University Medical Center Sint Radboud, Nijmegen, The Netherlands